Christen zijn en verslaafd raken, hoe kan dat?

Elke zondag naar de kerk (voor corona kwam), bidden, Bijbel lezen, je kinderen een christelijke opvoeding proberen te geven én dagelijks twee flessen wijn leeg drinken, omdat je niet meer zonder kunt. Dat kan naast elkaar bestaan, zo heb ik zelf ondervonden. Ik kon het nog best lang volhouden ook, zelfs zonder dat iemand er letterlijk of figuurlijk lucht van krijgt. Enerzijds was ik de voorbeeldige echtgenote, moeder, kerkganger en vriendin. Anderzijds was ik een verslaafde, die dagelijks toegaf aan de afhankelijkheid van alcohol. En dus een dubbelleven leidde.

Waar is God?

'Hoe kan ik nu verslaafd zijn?', vroeg ik me vaak af. 'Ik probeer oprecht met God te leven, ik geloof met mijn hele hart dat Jezus mijn redder is en tegelijk móet ik die fles wijn opentrekken. Waarom laat God dit gebeuren? Waarom grijpt Hij niet in? Hij had dit trouwens ook heel goed kunnen voorkomen. Is Hij er eigenlijk wel?' Het zijn vragen die niet alleen rondom een verslaving spelen, maar die in ons op kunnen komen als we met moeilijkheden of verdriet in ons leven te maken krijgen. Waar is God? Waarom doet Hij niets?

Geen eenduidig antwoord

Aan het begin van de coronacrisis interviewde ik een predikant uit de regio. Ik stelde hem dezelfde vraag: waar is God in dit alles? Hoe moeten we deze ingrijpende situatie duiden? In het gesprek dat volgde, benaderde de dominee deze vraag vanuit verschillende perspectieven. Toen ik het interview later overdacht, probeerde ik mijn verslaving ook zo te bekijken. Niet om een eenduidig antwoord te krijgen, want dat is er niet. Maar wel om te zien dat een verslaving geen menselijke zwakte of falen is. Daarom deel ik deze uitgangspunten graag in mijn eigen woorden met je.

Geestelijke strijd

Er is een geestelijke strijd gaande, die we niet zien, maar waar we wel middenin zitten. We leven in 'bezet gebied'. Als christen geloven we dat Gods tegenstander, satan, er alles aan doet om ons bij God vandaan te halen en te houden. Als hij ook maar ergens een vinger achter kan krijgen in ons leven, zal hij dat beslist niet laten. Daarom past een alcoholverslaving precies in zijn straatje. Ik hoorde vaak genoeg zo'n stemmetje dat zei: 'zie je wel: je komt er nooit vanaf! Je kunt bidden tot je een ons weegt, maar God helpt je niet.' Belangrijk om zulke leugens te ontmaskeren.

Onvolmaakte wereld

We leven in een imperfecte wereld, die niet is zoals God hem bedoeld en gemaakt heeft. Sinds het kwaad in de wereld gekomen is en de relatie met God kapot ging, is de volmaaktheid ver te zoeken. Dat zien we terug in menselijke relaties, maar ook in de schepping, die aan alle kanten beschadigd is. Jezus kwam in deze gebroken wereld om door Zijn dood en opstanding de relatie met God, onze Vader te herstellen. Dat is voor eens en voor altijd gebeurd. Toch hebben we nog steeds met pijn en verdriet te maken. Pas als Jezus terugkomt en het kwaad voorgoed verslaat, zal alles weer zijn zoals God het bedoelde: een eeuwig en volmaakt leven met Hem, waarin alles goed zal zijn. D-day is geweest, V-day komt nog!

Onze eigen betrokkenheid

We zijn zelf ook betrokken bij de dingen die ons overkomen. Verslaving is niet iets waar je voor kiest, dat overkomt je. Toch zijn we wel verantwoordelijk voor de manier waarop we ermee omgaan. Kun je berusten in zo'n groot probleem dat je leven beheerst en je relatie met God in de weg staat? Ik weigerde in de eerste instantie om hulp te zoeken en dat gaf zoveel onrust in mijn hart! Want: vallen is niet erg, maar blijven liggen wel.

God is altijd aanwezig

God is aanwezig, ook, of misschien wel juist als wij Hem niet ervaren. Als we boos en verdrietig zijn en met honderdduizend vragen zitten. Waarom Hij moeilijkheden en pijn in ons leven toelaat? Dat weet ik niet en zal ik als mens nooit kunnen begrijpen. Toch heb ik ervaren dat God er wel degelijk was in mijn alcoholverslaving. Dat Hij mij vasthield en dat Hij mij onrustig maakte, zodat ik wel hulp móest gaan zoeken. Juist op de momenten dat ik er helemaal doorheen zat en wanhopig bij Hem kwam, was daar Zijn vrede. Moeilijke dingen in ons leven kunnen ons verbitteren óf juist dichter bij de Heer brengen. We mogen alles tegen Hem zeggen. Ook dat we boos zijn en Hem niet begrijpen. Of dat we twijfelen aan Zijn aanwezigheid. Hij kent ons immers door en door.

Een leven in vrijheid

Jezus volgen en een alcoholverslaving kunnen naast elkaar bestaan. En tegelijk is dat onmogelijk. Zo'n grote barrière tussen mij en Hem, daar kon ik niet mee leven. Er was altijd een knagend gevoel dat er iets niet goed zat, ook al dronk ik meestal het weg. Jezus heeft een leven in vrijheid voor ons voor ogen. En Hij geeft de wil, maar ook de kracht om te breken met een verslaving en om de weg naar de juiste hulp te vinden.

Dat is iets waar ik nog elke dag dankbaar voor ben.

Ik hoef niet meer onrustig te zijn,

want de Heer is goed voor mij geweest:

Hij heeft mijn leven gered,

mijn tranen gedroogd,

mijn voeten beschermd zodat ik niet struikelde.

Ik mag dicht bij de Heer leven,

Hij heeft mijn leven gered.

Psalm 116:7-9